Το σχέδιο του Υπουργείου Παιδείας με τον εύηχο τίτλο «Νέες δομές υποστήριξης του Εκπαιδευτικού Έργου» έχει έναν πολύ παλιό στόχο. Την προώθηση της αυτονομίας (δηλαδή της κατηγοριοποίησης) και της αυτοξιολόγησης των σχολείων. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ υλοποιεί όσα ψήφισε στο 3ο μνημόνιο με ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και λοιπούς, δηλαδή το «Νέο Σχολείο» την αξιολόγηση και την αυτονομία «σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ» ΜΝΗΜΟΝΙΟ (2015). Ν. 4336, ΦΕΚ 94, τ.Α΄, 14-8-2015, (σελ. 1026-1027).. Το τοπίο που ετοιμάζει είναι εφιαλτικό: αυτονομία σχολικών μονάδων, άμεση και πλήρης υπαγωγή στη τοπική αυτοδιοίκηση, δ/ντες managers, αξιολόγηση – λογοδοσία σχολείου και εκπαιδευτικών. Πιο συγκεκριμένα για το σχέδιο του ΥΠΑΙΘ:
1. Στο σχέδιο του υπουργείου παιδείας προτείνεται «αποκέντρωση και παιδαγωγική αυτονομία της σχολικής μονάδας».
Για να αποκτήσει τη δυνατότητα «..αυτόνομου σχεδιασμού και υλοποίησης του εκπαιδευτικού έργου».
Στην πράξη δηλαδή, να επιλύει από μόνο του το κάθε σχολείο όλα τα κρίσιμα ζητήματα της λειτουργίας του.
Κάθε σχολείο διαμορφώνει «..το δικό του παιδαγωγικό όραμα σε συνεργασία με του εμπλεκόμενους φορείς (στελέχη εκπαίδευσης, γονείς, μαθητές, τοπική κοινότητα)». Στην βάση αυτού του «οράματος» θα γίνεται «..ο σχεδιασμός και η αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας».
Σε αντίθεση με τη σύγχρονη ανάγκη και απαίτηση για ένα σχολείο που θα διαπαιδαγωγεί και θα μορφώνει ενιαία όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση, την προέλευσή τους και τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες ζουν, περνάμε σ΄ ένα διαφοροποιημένο παιδαγωγικό πλαίσιο με βάση τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Τα σχολεία στα οποία φοιτούν για παράδειγμα παιδιά προσφύγων ή μεταναστών, στα πλαίσια του διαφοροποιημένου προγράμματος, θα πρέπει να προσαρμόζουν το πρόγραμμά τους ανάλογα με τη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού. Αυτό όχι για να βοηθήσουν του μαθητές να κατακτήσουν τη γνώση αλλά για να χαμηλώσουν τον πήχη των μορφωτικών απαιτήσεων στο ύψος της υπάρχουσας πραγματικότητας. Με άλλα λόγια οι κάθε λογής διαφορές ή διαφορετικές αφετηρίες από τις οποίες ξεκινά ο κάθε μαθητής θεωρούνται απλά ως φυσικό φαινόμενο με το οποίο το σχολείο πρέπει να προσαρμοστεί και όχι πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσει με ευθύνη και στήριξη του κράτους. Μήπως η διαφοροποίηση θα γίνεται με βάση το διαθέσιμο προσωπικό το οποίο θα πρέπει να γίνεται λάστιχο για να καλύπτει τα κενά στο ωρολόγιο πρόγραμμα και το κάθε σχολείο θα διαμορφώνει πρόγραμμα με ότι περισσεύει γενικεύοντας αυτό που σήμερα ισχύει στο Ολοήμερο; Ή μήπως θα γίνεται με βάση την περιοχή, την οικονομική κατάσταση των μαθητών και των οικογενειών τους, τη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού; Σε όλα αυτά θα έχουν λόγο και οι «τοπικοί οργανισμοί» - επιχειρήσεις;
2. Την ίδια στιγμή θεσμοθετεί μια νέα ιεραρχική δομή επιτήρησης των σχολικών μονάδων, των ΠΕΚΕΣ (Περιφερειακά Κέντρα Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού). Τα ΠΕ.Κ.Ε.Σ. έχουν στην ευθύνη τους τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό, την επιστημονική και παιδαγωγική καθοδήγηση, την οργάνωση της επιμόρφωσης, την αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων της περιοχής τους. Τα ΠΕ.Κ.Ε.Σ. ενσωματώνουν τις αρμοδιότητες των Π.Ε.Κ., των Προϊσταμένων Παιδαγωγικής Καθοδήγησης, και των Σχολικών Συμβούλων. Στην ουσία μιλάμε για «μικρά υπουργεία παιδείας», που θα συγκεντρώνουν πλήθος αρμοδιοτήτων και θα παίζουν καθοριστικό ρόλο στη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής. Οι στόχοι που θα τίθενται, έμμεσα, σχετίζονται και με τη λεγόμενη «Περιφερειακή Αναπτυξιακή Πολιτική», που διαφημίζει η κυβέρνηση μέσα από τα «Αναπτυξιακά Συνέδρια», δηλαδή το πώς θα τροφοδοτηθούν με κίνητρα, φοροαπαλλαγές και επιδοτήσεις οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Εδώ θα κουμπώσει η περιβόητη «..σύνδεση του σχολείου με την αγορά εργασίας» μέσω των προγραμμάτων επιχειρηματικότητας, την προώθηση δεξιοτήτων με βάση τις ανάγκες της αγοράς, τη γενίκευση των προγραμμάτων της μαθητείας. Επιπλέον, λογοδοτούν άμεσα στο ΙΕΠ για την υλοποίηση της εκπαιδευτικής κυβερνητικής πολιτικής. Άρα έχουμε «συγκεντρωτισμό» όσον αφορά τον πιο σφικτό έλεγχο του κράτους στο να υλοποιούνται οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στην εκπαίδευση και «αυτονομία» όσον αφορά τη μεταφορά των λειτουργικών, χρηματοδοτικών υποχρεώσεων του στα σχολεία, στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς, την επιβολή ευλύγιστων εργασιακών σχέσεων. Σε αυτό το πνεύμα ήδη αρκετά σχολεία κλήθηκαν φέτος να διαχειριστούν μόνα τους τα κενά π.χ περικοπές αναλυτικού προγράμματος, στοίβαγμα μαθητών, γιατί δεν είναι αρμοδιότητα τους να ανοίξουν τμήματα, εύρεση χορηγών για να καλύψουν την υποχρηματοδότηση, με τον μεγάλο αδελφό myschool να κοκκινίζει κάθε παρεκτροπή του σχολείου από τις εντολές του Υπουργείου και τη δαμόκλειο σπάθη του καθηκοντολόγιου να «απειλεί» όσους δε συμμορφώνονται.
3. Σε αυτό το πλαίσιο η αυτοαξιολόγηση και η αξιολόγηση ως βασικό εργαλείο προώθησης των αντιδραστικών αλλαγών επανέρχεται, αλλά μετονομάζεται σε “προγραμματισμό και αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου” Η αυτοαξιολόγηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει όλα τα χαρακτηριστικά του Π.Δ του 2013 της κυβέρνησης Ν.Δ-ΠΑΣΟΚ για την αυτοαξιολόγηση των σχολείων. Προβλέπει:
Οι πιθανοί-ενδεικτικοί θεματικοί άξονες τίθενται μέσω σχεδίου προγραμματισμού, το οποίο καθορίζεται με ΥΑ και παρουσιάζεται στα σχολεία με οδηγίες συμπλήρωσης και ενημερωτικές συναντήσεις των Διευθυντών των σχολείων από τα στελέχη του ΠΕΚΕΣ.
Θα γίνονται συνεδριάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων τουλάχιστον μία φορά το μήνα …για να φέρει σε πέρας τον προγραμματισμό, τη διαμορφωτική και τελική αποτίμηση της δράσης του.
Το Σχολικό Συμβούλιο κάθε μονάδας (Σύλλογος Διδασκόντων, Δ.Σ. του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, εκπρόσωπος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι μαθητικών κοινοτήτων, με προεδρεύοντα το Διευθυντή) θα συμμετέχει στις διαδικασίες προγραμματισμού και αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας, εκφράζοντας προτάσεις…... Θα εντοπίζει τα προβλήματα, θα προτείνει λύσεις και θα αναπτύσσει πρωτοβουλίες για την επίλυση θεμάτων, όπως: επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας, ανάπτυξης συνεργειών με τους κοινωνικούς φορείς, υγιεινής, ασφάλειας και πρόληψης ατυχημάτων στον σχολικό χώρο, υλικοτεχνικής υποδομής, κ.ά.
Ό,τι δηλαδή καλούνταν να υλοποιήσουν οι Σύλλογοι Διδασκόντων με την αυτοαξιολόγηση του Αρβανιτόπουλου: τυποποιημένες φόρμες, κατάθεση σχεδίων δράσης για καινοτομίες, υλικοτεχνική υποδομή, συνεργασίες με φορείς και τοπική κοινωνία, εσωτερικοί κανονισμοί σχολείων κλπ. Και λογοδοσία για τα αποτελέσματα. Κατάθεση των εκθέσεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα τότε, στο ΠΕΚΕΣ τώρα.
Δεν είναι αλήθεια ότι δεν θα αξιολογείται ο εκπαιδευτικός. Στις πλάτες του εκπαιδευτικού φορτώνεται ένα δυσβάστακτο πλέγμα αξιολογικών ελέγχων σε όλα τα επίπεδα.
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση προωθεί την ατομική αξιολόγηση των Δημοσίων Υπαλλήλων. Η ΑΔΙΠΔΔΕ (εξωτερική αξιολόγηση) παραμένει και αναβαθμίζεται με παρόντες στις επιτροπές -για την εκπόνηση της πρότασης για την αυτοαξιολόγηση- τους ίδιους με το 2013-2014.
Το Υπουργείο Παιδείας στοχεύει σε πρώτη φάση να περάσει αναίμακτα την κουλτούρα αξιολόγησης στο χώρο της εκπαίδευσης μέσω της αυτοαξιολόγησης και μετά να προχωρήσει στην ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών της τάξης. Ήδη επιχείρησε την εφαρμογή της ατομικής αξιολόγησης στους υποψήφιους διευθυντές, στους αποσπασμένους εκπαιδευτικούς σε διοικητικές θέσεις και στο τωρινό σχέδιο με την αξιολόγηση των στελεχών επιδιώκει να φτιάξει το σώμα των προθύμων στην υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής. Θέλει να αποφύγει τη σύγκρουση με το εκπαιδευτικό κίνημα, έχοντας στο μυαλό του τα συντριπτικά ποσοστά στην απεργία-αποχή από την αξιολόγηση στο Δημόσιο που έφτασαν το 70%, παρά τις πιέσεις και τους εκβιασμούς.
4. Οι ομάδες σχολείων που προβλέπει το σχέδιο αποτελούν έμπνευση του Υπουργείου επί εποχής Διαμαντοπούλου, που αφορούσε την αναδιάρθρωση της διοικητικής δομής του δημόσιου σχολείου στα πλαίσια της γενικής ευελιξίας, αυτής δηλαδή που μετακινεί μαθητές και εκπαιδευτικούς σε όμορα σχολεία, για να μην προχωρήσει σε χωρισμό τμημάτων, συνάδει με τις νέες αναθέσεις μαθημάτων όμορου επιστημονικού αντικειμένου και αύριο θα διευρύνει τα όρια ώστε να περικόπτει εκπαιδευτικό προσωπικό. Ήδη, στο νέο σχέδιο Υ.Α. για την οργάνωση της σχολικής ζωής αναφέρεται ρητά ότι ένα μάθημα επιλογής μπορεί να μην προσφέρεται από ένα Λύκειο, αλλά από το διπλανό του.
5. Δημιουργούνται Κέντρα Εκπαίδευσης για την Αειφορία (Κ.Ε.Α.). Τα Κ.Ε.Α., ως μετεξέλιξη των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Κ.Π.Ε.), ενσωματώνουν τις αρμοδιότητες των υπευθύνων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων και Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων. Το Κ.Ε.Α., επίσης, θα είναι κοινό για τις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης. Μαζί με τον προφανή στόχο για περιορισμό των υπευθύνων που ασχολούνται με αυτούς τους τομείς, το «συμμάζεμα» και την εξοικονόμηση προσωπικού, προωθείται η ενοποίηση σε επίπεδο περιεχομένου όλων των σχολικών δραστηριοτήτων που απευθύνονται στους μαθητές όλων των τάξεων. Επιδιώκουν με πιο οργανωμένο και συστηματικό τρόπο να παρέμβουν στις συνειδήσεις της νέας γενιάς γύρω από μια σειρά κρίσιμα ζητήματα. Επιδιώκουν να θέσουν επιπλέον εμπόδια στην ανάδειξη ζητημάτων από εκπαιδευτικούς που πηγαίνουν κόντρα στις κυρίαρχες αξίες της Ε.Ε. Μέσω της λεγόμενης αειφορίας θέλουν να κάνουν τον εκπαιδευτικό ιμάντα μεταφοράς αντιδραστικών αντιλήψεων για παράδειγμα «πως μπορεί το σύστημα να συμβιβάζει ομαλά τα επιχειρηματικά κέρδη και τις ανάγκες του ανθρώπου». Η παιδαγωγική ελευθερία που αναγνωρίζουν είναι «εντός των τειχών».5. Δημιουργούνται Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (Κ.Ε.Σ.Υ.) Διαμορφώνεται ένας νέος μηχανισμός σε επίπεδο διεύθυνσης εκπαίδευσης, κοινός για Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια, ο οποίος θα λειτουργεί ως ιμάντας μεταφοράς των κεντρικών και περιφερειακών κατευθύνσεων. Μέσα από τα Κ.Ε.Σ.Υ. προωθούνται συγχωνεύσεις και καταργήσεις δομών (Κ.Ε.Δ.Δ.Υ., Σ.Σ.Ν., Κ.Ε.Σ.Υ.Π., Κ.Ε.Π.Λ.Η.Ν.Ε.Τ., Ε.Κ.Φ.Ε.) και ταυτόχρονα μετατροπή των οργανικών θέσεων που δεν θα προβλέπονται στη νέα δομή σε προσωποπαγείς που θα καταργούνται με την αποχώρηση του εργαζομένου. Ειδικά η κατάργηση των Κ.Ε.Δ.Δ.Υ. θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση της Ειδικής Αγωγής, θα φορτώσει εντελώς στις πλάτες των οικογενειών όλο το κομμάτι της διάγνωσης και στήριξης των παιδιών με ειδικές μαθησιακές ανάγκες και θα απαλλάξει το κράτος από τις ευθύνες του.
H ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ! Όχι με κυνισμό των προηγούμενων κυβερνήσεων, αλλά με την "αριστερή" φρασεολογία της σημερινής κυβέρνησης. Και οι δυο μαζί, με τα πυρά τους απέναντι στους εκπαιδευτικούς, ώστε να περάσουν μαζί την Αξιολόγηση, όπως την ψήφισαν μαζί στο μνημόνιο.
Να θυμίσουμε ότι η μάχη που δώσαμε το 2014, δεν ήταν μάχη για την αξιολόγηση του Μητσοτάκη. Ήταν μάχη ενάντια στη διάλυση της δημόσιας παιδείας, στον κανιβαλισμό των ανθρωπίνων σχέσεων, στην τυποποίηση της εκπαιδευτικής πράξης, στην υποδούλωση των δημιουργικών και δημοκρατικών δυνάμεων από τα ερωτηματολόγια, τους δείκτες και τα ποσοστά. Την ίδια μάχη θα δώσουμε και πάλι, όποτε χρειασθεί.
Όχι στο νέο σχέδιο περί «δομών υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου».
Δεν συνδιαλεγόμαστε – δεν συνδιαχειριζόμαστε την αντιεκπαιδευτική κυβερνητική πολιτική. Συνεχίζουμε αταλάντευτα τον αγώνα.
Όχι στην αξιολόγηση – αυτοαξιολόγηση. Να καταργηθεί όλο το αυταρχικό – αντιδραστικό θεσμικό πλαίσιο της αξιολόγησης, εσωτερικής, εξωτερικής, σχολείων και εκπαιδευτικών. Κατάργηση της ΑΔΙΠΔΔΕ.
